اولین دستگاه چاپ

همانطور که اشاره کردیم مخترع اولین دستگاه ، زرگری به نام یوهانس گوتنبرگ بود. بیست سال پس از اولین دستگاه ، این صنعت در ونیز، پاریس و فلورانس نیز رواج پیدا کرد و حدود سیصد سال پس از آن، روش لیتوگرافی یا  سنگی اختراع شد.

نخستین چاپخانه در ایران

نخستین چاپخانه در ایران، به دوران صفویان و کشیشان ارامنه در جلفای اصفهان بر می‌گردد که با آن تعدادی دعا و ذکرهای مسیحی را کردند. ارامنه، ۳۰ سال پس از مهاجرت به جلفای اصفهان چاپخانه‌ای در این شهر دایر کرده و به  کتاب پرداختند. به عبارت دیگر، در زمان صفویه تعدادی از ایرانیان از کار  آگاهی داشتند.
اما رواج صنعت  در ایران، در دوران ولایت عهدی عباس میرزای نایب السلطنه است که به طور جدی آغاز می‌شود.عباس میرزا، بنای نخستین چاپخانه در ایران که به ‌زبان فارسی و با روش  سربی، به نشر کتاب می‌پرداخت را گذاشت.
روش  سربی، دارای اشکالاتی بود که راه را برای  سنگی هموار کرد. چاپ‌های سربی کیفیت خوبی نداشتند و حروف را کمرنگ و اشتباه  می‌کردند. این عیوب هنگامی که، نسخه چاپی در کنار نسخه دستنویس و نستعلیق قرار می‌گرفت خود را بیشتر نشان می‌داد. به همین دلیل اغلب مردم، نسخه‌های دست نویس را انتخاب می‌کردند.

تاریخچه چاپ در ایران

همانطور که اشاره کردیم، تاریخچه  در ایران به عباس میرزا نایب السلطنه بر می‌گردد، که میرزا زین العابدین تبریزی را مامور یادگیری صنعت کرد. بدین ترتیب، نخستین چاپخانه ایران در تبریز راه اندازی شد.

نود سال پس از تأسیس اولین چاپخانه در تبریز، نوه حاج زین العابدین که به نام حاج آقا علمیه مشهور بود، از اروپا ماشین‌های  خریداری کرد و از طریق مصر وارد استانبول و سپس توسط چهل گاومیش آن‌ها را به تبریز آورد.

حاجی حاج آقا علمیه همراه با دستگاه‌های  سنگی خود هشت تن از متخصصین صنعت  را نیز از کشور آلمان برای نصب و آموزش این دستگاه‌ها به تبریز آورد.

میرزا صالح شیرازی که به عنوان اولین ناشر روزنامه در ایران شناخته می‌شود، اولین دستگاه سنگی را با خود به ایران آورد. سنگی، تا چندین سال تنها روش  در ایران بود اما در اواخر دوره قاجار  سربی نیز دوباره رواج یافت.

اولین کتاب چاپ شده در ایران

اولین کتاب چاپ شده در ایران، در شهر تبریز به چاپ رسید. این کتاب که رساله جهادیه نام داشت، به کوشش میرزا زین العابدین تبریزی که به نام پدر چاپ نیز شناخته می‌شود به چاپ رسید.

صنعت چاپ تصویری در چه دوره ای وارد ایران شد

پیدایش صنعت چاپ تصویری در ایران، به دوره محمد شاه بر می‌گردد. کتاب لیلی و مجنون، نخستین کتاب‌ شناخته شده‌ای است که، با چهار تصویر چاپ مصور شد. کتاب بعدی، روضه المجاهدین بود که با هشت تصویر چاپ شد و بعد از آن برخی از شماره‌های روزنامه‌های شرف و شرافت نیز، به صورت مصور چاپ شد. روزنامه وقایع اتفاقیه نیز، از شماره ۴۷۰ به بعد مصور بوده و پس از آن چاپ مصور در دیگر روزنامه‌ها نیز متداول شد.

آقا میرزا عبدالمطلب نقاش باشی اصفهانی، اولین شخصی بود که در ایران، بعد از سفر به فرنگ تصویری را یاد گرفت. وی از هوشمندان عصر خود بود و افراد دیگری از جمله آقا میرزا ابوتراب نقاش مخصوص وزارت انطباعات چاپ مصور را از او فراگرفته‌اند.

روز ملی صنعت چاپ

این روز یادآور بزرگان و هنرمندانی است که، در طی چند سده برای پیشرفت صنعت چاپ و فرهنگ مردم تلاش کرده‌اند. اگر تلاش این بزرگان نبود، دانش و پویایی در جامعه نیز رشدی نمی‌کرد و خبری از تکنولوژی امروزی نبود. با وجود گذشت سده‌ها از وجود صنعت چاپ در ایران، هنوز هویت این صنعت مشخص نشده و عده‌ای آن را زیرمجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و برخی دیگر آن را زیر مجموعه‌ای از وزارت صنعت،معدن و تجارت می‌دانند.

نخستین چاپخانه در ایران:

به دوران صفویان و کشیشان ارامنه در جلفای اصفهان بر می‌گردد که با آن تعدادی دعا و ذکرهای مسیحی را چاپ کردند. ارامنه، ۳۰ سال پس از مهاجرت به جلفای اصفهان چاپخانه‌ای در این شهر دایر کرده و به چاپ کتاب پرداختند. به عبارت دیگر، در زمان صفویه تعدادی از ایرانیان از کار چاپ آگاهی داشتند.
اما رواج صنعت چاپ در ایران، در دوران ولایت عهدی عباس میرزای نایب السلطنه است که به طور جدی آغاز می‌شود.